تاریخچه استفاده از طلا در غذا
استفاده از طلای خوراکی به دوران مصر باستان بازمی‌گردد. در این دوره، مصریان از طلا به عنوان ماده‌ای مقدس، در نذورات و غذاهای خاص خود استفاده می‌کردند؛ چرا که معتقد بودند با این کار، توجه خدایان را به خود جلب می‌کنند. در تمدن‌های شرق دور نیز استفاده از طلا در غذا مرسوم بود. برای مثال، در ژاپن از طلای خوراکی برای تزئین نوشیدنی‌ها و غذاها استفاده می‌شد و بطری‌های نوشیدنی با ذرات طلا می‌درخشیدند.
در اروپا هم از قرون‌وسطی غذا و دسر با طلای خوراکی نمادی از ثروت و قدرت بود. به همین دلیل در مهمانی‌های باشکوه، از ورق‌های نازک طلا برای پوشاندن ماهی‌ها، پرندگان و حتی نان استفاده می‌شد. این تزیینات لوکس به ویژه در شهرهای میلان و ونیز رواج داشت.
با گذشت زمان، این سنت کم‌کم به فراموشی سپرده شد، تا اینکه در دهه ۱۹۸۰ میلادی، سرآشپز معروف ایتالیایی، گوالتیرو مارکیزی (Gualtiero Marchesi)، با افزودن ورقه‌های طلا به ریزوتوی زعفرانی (یک غذای کلاسیک ایتالیایی)، دوباره توجه جهانیان را به طلای خوراکی جلب کرد.
انواع طلای خوراکی؛ از ورق تا پودر
طلای خوراکی در آشپزی و شیرینی‌پزی به شکل‌های مختلفی مورد استفاده قرار می‌گیرد که هر کدام ویژگی‌ها و کاربردهای خاص خود را دارند.
- ورق طلا: ورقه‌های بسیار نازکی از طلای خالص یا تقریبا خالص است که با ضخامت میکرونی ساخته می‌شود. این ورق‌ها برای تزیین روی غذاها و دسرها به کار می‌رود. نکته این است که چون طلا ماده‌ای بی‌بو و بی‌طعم است، مزه غذا را تغییر نمی‌دهد؛ بلکه صرفا جلوه‌ای لوکس و درخشان ایجاد می‌کند.
- پودر طلا: ذرات بسیار ریزی از طلای خوراکی که به آسانی روی سطح غذا یا دسر پاشیده می‌شود. این نوع طلای خوراکی برای ایجاد درخشندگی یکنواخت و ظریف کاربرد دارد و در تزیین کیک‌ها، شکلات‌ها و نوشیدنی‌ها بسیار محبوب است.
- رنگ خوراکی طلایی: رنگ‌های خوراکی طلایی به صورت مایع برای رنگ‌آمیزی مواد غذایی و دسرها استفاده می‌شوند. این رنگ‌ها از مواد خوراکی مجاز ساخته شده و به غذا جلوه‌ای براق و طلایی می‌بخشد.
کاربردهای طلا در غذا و خوراکی
طلای خوراکی به عنوان نمادی از تجمل در آشپزی کاربردهای متنوعی دارد و در گروه‌های مختلف غذایی مانند دسرها، نوشیدنی‌ها و غذاهای اصلی استفاده می‌شود. بیشترین کاربرد آن در دسرها است، جایی که ورقه‌ها و پودر طلای خوراکی به عنوان تزیین روی کیک‌ها، شکلات‌ها و شیرینی‌ها قرار می‌گیرد و با ایجاد ظاهری درخشان و باشکوه، تجربه‌ای منحصربه‌فرد برای مصرف‌کننده فراهم می‌کنند. در نوشیدنی‌ها نیز از طلای خوراکی، چه به صورت ورقه و چه پودر، برای اضافه کردن جلوه‌ای لوکس و جذاب به آبمیوه‌ها و قهوه‌های ویژه استفاده می‌شود. اگرچه کاربرد طلای خوراکی در غذاهای اصلی کمتر رایج است، اما در رستوران‌های لوکس و آشپزی‌های حرفه‌ای، تزیین غذاهای گران‌قیمت مانند سوشی و استیک با روکش طلا، زیبایی خاصی به غذا می‌بخشد.
فواید و مضرات طلای خوراکی
طلای خوراکی از لحاظ شیمیایی بسیار خالص و غیر واکنشی است به همین دلیل معمولا برای بدن مضر نیست. این ویژگی باعث شده که طلای خوراکی در غذا و دسر به عنوان یک ابزار تزیین بی‌خطر استفاده شود. همچنین، وجود طلا در غذاها می‌تواند حس تجمل و لوکس بودن را افزایش دهد که برای مشتریان اهمیت زیادی دارد.
با این حال، مصرف بیش از حد ورق طلا یا پودر طلا، به خصوص اگر کیفیت و خلوص آن پایین باشد، ممکن است باعث مشکلاتی مانند واکنش‌های آلرژیک یا اختلالات گوارشی شود. همچنین طلای خوراکی باید حتما استانداردهای غذایی را رعایت کند. طبق این استانداردها طلای خوراکی باید خلوص بالای 95 درصد (معمولا 22 تا 24 عیار) داشته باشد و عاری از فلزات آلاینده و مواد سمی باشد تا در بدن واکنش شیمیایی ندهد و به طور طبیعی دفع شود. مقدار مصرف آن نیز باید کنترل‌شده باشد.
غذاهایی که با طلا می‌درخشند؛ دستور پخت چند غذای معروف با طلای خوراکی
پس از آشنایی با طلای خوراکی و کاربردهای آن، حالا می‌توانید چند غذای معروف با طلای خوراکی را یاد گرفته و در خانه پخته و نوش جان کنید.
ریزوتوی زعفرانی
مواد لازم:
- عصاره مرغ یا سبزی‌ها
- پیاز ریز خرد شده
- کره
- زعفران دم کرده
- پنیر پارمسان
- ورق طلای خوراک
- نمک و فلفل
طرز تهیه:
- پیاز را در کره تفت دهید تا نرم شود.
- برنج را اضافه و کمی تفت دهید.
- عصاره را کم‌کم اضافه کنید و هم بزنید تا برنج نرم شود.
- زعفران و پنیر پارمسان را اضافه کنید.
- ریزوتو را در بشقاب بکشید و ورق طلای خوراکی را روی سطح آن قرار دهید.
استیک فیله مینیون
مواد لازم:
- فیله مینیون (گوشت گوساله)
- نمک و فلفل سیاه تازه آسیاب شده
- کره
- روغن زیتون
- سیر و رزماری تازه
- ورق‌های طلای خوراکی برای تزیین
طرز تهیه:
- استیک‌ها را با نمک و فلفل مزه‌دار کنید.
- در تابه داغ روغن زیتون و کره را اضافه کنید.
- استیک‌ها را همراه با سیر و رزماری سرخ کنید تا به درجه پخت دلخواه برسد.
- استیک را در ظرف سرو بگذارید و به آرامی ورق‌های طلای خوراکی را روی سطح گوشت قرار دهید.
- این کار علاوه بر زیبایی، ارزش و شکوه خاصی به غذای شما می‌بخشد.
مرغ بریان
مواد لازم:
- مرغ کامل یا فیله مرغ
- ادویه‌های دلخواه (نمک، زردچوبه، زیره، فلفل، زعفران)
- گوجه و فلفل دلمه برای داخل شکم مرغ
- روغن زیتون
- ورق طلای خوراکی برای تزیین
طرز تهیه:
- مرغ را با ادویه‌ها و روغن زیتون مزه‌دار کنید.
- مواد داخل شکم مرغ را قرار دهید.
- آن را در فر یا روی باربیکیو تا زمانی که کاملاً پخته و طلایی شود، بپزید.
- مرغ را در ظرف سرو بگذارید.
- در مرحله آخر، ورق‌های طلای خوراکی را به صورت ظریف روی پوست مرغ قرار دهید تا جلوه‌ای لوکس و متفاوت ایجاد شود.
در این مقاله به کاربردهای طلا در صنعت غذا و خوراکی پرداختیم و نشان دادیم چگونه این فلز گرانبها با خلوص بالا و ویژگی‌های خاصش، به عنوان تزیینی بی‌خطر، به غذاها و دسرها زیبایی می‌بخشد. همچنین اهمیت انتخاب طلای خوراکی استاندارد و رعایت نکات بهداشتی را بررسی کردیم تا تجربه‌ای امن و لذت‌بخش برای علاقه‌مندان به آشپزی فراهم شود.
